Na mijn studies raakte ik betrokken bij een aantal gemeenschapsinitiatieven rond stadslandbouw. Ik nam deel aan de eerste agro-ecologieprojecten in Brussel voordat ik aan de slag ging bij een adviesbureau dat gespecialiseerd is in windenergieprojecten en wegen- en elektriciteitsinfrastructuur.
Vervolgens ging ik aan de slag bij een adviesbureau dat gespecialiseerd was in windenergieprojecten en weg- en elektriciteitsinfrastructuur, altijd vanuit een milieuperspectief. Stadslandbouw stond toen nog in de kinderschoenen en waren de projecten veel minder ontwikkeld dan vandaag.
Daarna werkte ik bij Gembloux als onderzoeksassistent, waar ik samenwerkte met verschillende instellingen, architecten en bedrijven om landbouw te integreren in het hart van steden. Dankzij deze ervaringen werd ik gevraagd om aan verschillende projecten mee te werken, wat me ertoe bracht om mijn eigen bedrijf op te starten als freelancer. Tijdens de Covid-19 pandemie kwam ik de vacature tegen voor de functie van manager van de Maximilien boerderij. Aangetrokken door dit ambitieuze project om de boerderij te moderniseren en te transformeren, solliciteerde ik en werd geselecteerd. Sindsdien ben ik volledig betrokken bij de ontwikkeling en promotie van de boerderij in Parc Maximilien.
Alexandre, wat is stadslandbouw?
Stadslandbouw betekent voedsel produceren in de stad. Hoewel het een nieuw concept lijkt, heeft het altijd bestaan. Stedelijke productie heeft in westerse landen echter iets aan belang ingeboet door de ontwikkeling van internationale transportinfrastructuren en conserveringstechnologieën, zoals koelkasten, waardoor het mogelijk is geworden om bijna volledig onafhankelijk te zijn van externe import.
Elders, in delen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika, is de landbouw nog steeds geïntegreerd in de steden. Een opvallend voorbeeld is Cuba, waar de stadslandbouw zich aanzienlijk heeft ontwikkeld in de nasleep van het Amerikaanse olie-embargo. In Europa werd stadslandbouw tussen 2008 en 2012 opnieuw populair om educatieve, ecologische en afvalbeheersredenen. Brussel is een dynamische stad met meer dan vijftig professionele stadslandbouwprojecten, waaronder de Maximilian Park Farm.
Kun je Agroecologie en haar vele dimensies uitleggen?
Agroecologie houdt zich bezig met de interacties tussen landbouwsystemen en ecosystemen, met als doel deze duurzamer te maken. Deze discipline is gebaseerd op drie fundamentele pijlers: sociaal, economisch en ecologisch. Het is met name gericht op het bevorderen van een rechtvaardige herverdeling van hulpbronnen, de toegankelijkheid van voedsel voor iedereen en een eerlijk inkomen voor producenten, terwijl de gevolgen voor het milieu worden beperkt.
Mijn achtergrond weerspiegelt zowel de wetenschappelijke benadering als de sociale uitdagingen van agro-ecologie. Toen ik in Brussel begon, vooral in wijken zoals Kuregem in Anderlecht, heb ik deze uitdagingen van dichtbij meegemaakt, Ik heb deze sociale uitdagingen, die vandaag nog steeds relevant zijn in de initiatieven van de Ferme du parc Maximilien, van nabij gevolgd.
De Maximilien Parkboerderij: een model van sociale cohesie
De boerderij werd in 1987 opgericht, lang voordat de stedelijke landbouw in Europa opkwam, en is een van de eerste stadsboerderijen in Europa. Het oorspronkelijke doel was om stadsbewoners weer in contact te brengen met de agrarische wereld door middel van een educatieve aanpak.
Tegenwoordig reiken zijn ambities veel verder dan voorbij. De boerderij vergroot het bewustzijn van het publiek over ecologische kwesties, dierenwelzijn en het belang van biodiversiteit. Maar bovenal fungeert het als een hefboom voor sociale cohesie en sociaal-professionele integratie . Dit gemeentelijk project, gesteund door de Stad Brussel, is bedoeld om te reageren aan de behoeften van de buurt en tegelijkertijd een veilige en atypische ruimte in het Maximilienpark te creëren.
De boerderij is gratis toegankelijk en organiseert betaalde activiteiten, zoals rondleidingen, cursussen voor kinderen, verjaardagen, teambuilding of zelfs moestuinonderhoud collectieven. Deze initiatieven brengen diverse doelgroepen samen en versterken de banden binnen de gemeenschap, terwijl de impact van de boerderij op de buurt wordt vergroot.
Wat houden uw activiteiten in?
Onze belangrijkste thema’s zijn dierenwelzijn, biodiversiteit, stadslandbouw, sociale cohesie en actieve milieueducatie. Rond deze thema’s organiseren we verschillende evenementen en initiatieven. Elk jaar organiseren we bijvoorbeeld de Dag van het Dierenwelzijn van de Stad Brussel.
We nemen momenteel deel aan een maand die gewijd is aan het thema water in het Brusselse Gewest, met de campagne “Hier begint de zee”. Misschien heb je in de stad al een aantal efemere graffiti gezien in de buurt van rioolinlaten. Met milieuvriendelijke verf maken ze mensen bewust van het feit dat afval in zee terecht kan komen.
Bij deze activiteiten zijn lokale kinderen, bedrijven, bezoekers en begunstigden betrokken, afhankelijk van onze mogelijkheden en tijdschema. Afhankelijk van de financiering en de projecten voeren we acties uit met een grote impact, als onderdeel van het duurzame buurtcontract. We zijn betrokken bij drie verschillende projecten: een met Atelier Grooteiland, een met ABC en een die we ontwikkelen om de buurt groener te maken. Vorig jaar werkten we bijvoorbeeld aan de balkons van Foyer Laekenois en dit jaar willen we grote gevels in de wijk en bedrijven beplanten met klimplanten om een aanzienlijk visueel effect te creëren. Onze activiteiten zijn dus gevarieerd en evolueren naargelang de kansen zich voordoen.
Wat is een “low tech” laboratorium?
Een ‘low tech’-laboratorium is een ruimte die gewijd is aan experimenten en eenvoudige innovatie, toegankelijk en duurzaam. In tegenstelling tot een boerderij die zich richt op agrarische winstgevendheid, testen wij milieuvriendelijke ideeën waarvoor geen complexe technologie nodig is. Zo maken we bijvoorbeeld gebruik van moestuinen met een ingenieus en minimalistisch waterreservoir.
Deze tanks werken door capillaire opstijging met kleibolletjes, zonder pompen, zonnepanelen of elektriciteit. We hebben ook geëxperimenteerd met snelle compostering met behulp van vliegenlarven.
Deze technieken zijn gemakkelijk te reproduceren en te herstellen, terwijl ze een aanzienlijke ecologische impact hebben.
Dankzij onze ruimte, onze begeleiders en de diversiteit van ons publiek kunnen we een grote verscheidenheid aan low-tech innovaties uitproberen.
Woont u in de Noordwijk?
Nee, ik woon op dit moment niet in de Noordwijk, hoewel ik er vroeger lange tijd heb gewoond in de buurt van het kanaal, met name in Anderlecht. Ik woon nu in Oudergem.
Samengevat:
De Maximilian Park Farm is een project van de Stad Brussel dat in 1987 werd opgericht. Het zal de komende jaren blijven evolueren en zichzelf opnieuw uitvinden, met een verhuizing gepland binnen de komende vijf jaar. Deze atypische site is een groene long in het hart van de stad, waar iedereen welkom is om feesten, verjaardagen, cursussen te organiseren of gewoon om te genieten van een ruimte die contrasteert met het betonnen en lawaaierige stadsleven.
We werken actief samen met het Brusselse OCMW om tewerkstellingskansen aan te bieden, onder meer via artikel 60-contracten, waardoor OCMW’ers kunnen werken in domeinen als onderhoud, schoonmaak of dierenverzorging.
Onze activiteiten omvatten afvalbeheer, groenteteelt, distributie van gratis planten, buurtvergroening en stages voor studenten, ongeacht hun studierichting. De boerderij biedt mogelijkheden voor verenigingen, bedrijven, ouderen, jongeren en bewoners van stadsdeel Noord.
We bieden het hele jaar door een breed scala aan activiteiten, zodat iedereen iets kan vinden om van te genieten en weer in contact te komen met ecologie.